คนส่วนใหญ่ต้องการรับเงินเดือนเป็นค่าตอบแทนการทำงาน เพราะมีความแน่นอน และทำให้วางแผนชีวิตได้ แต่ในกลุ่มกิจการขนาดเล็ก หรือร้านค้าจำนวนมาก ลูกจ้างได้รับค่าแรงรายเดือนในอัตราค่าแรงรายวัน ตั้งแต่ 300-380 บาท คูณจำนวนวันทำงาน และไม่มีสวัสดิการใด ๆ เพราะอะไร ทำให้ลูกจ้างบางคนเลือกจะออกจากงานมาเสี่ยงกับรายได้ที่ไม่แน่นอน
พี่หนุ่ย อายุ 47 ปี เป็นคนโคราช เข้ามาทำงานในกรุงเทพฯ ตั้งแต่วัยหนุ่ม แต่งงานมีครอบครัว อาศัยในห้องเช่าเล็ก ๆ ปัจจุบันลูก ๆ สามคนอยู่ในวัยเรียน มีแม่ของพี่หนุ่ยอยู่บ้านช่วยดูแลหลาน ๆ พี่หนุ่ยทำงานเป็นลูกจ้างร้านค้าหลายปี ล่าสุดคือขับรถส่งผ้า ให้ร้านขายผ้าแห่งหนึ่ง ทำงานได้ 3 ปี จนกระทั่งปี 2563 พี่หนุ่ยตัดสินใจออกจากงาน มารับจ้างขับรถสามล้อในย่านฝั่งธน
ถาม:ตอนนี้รายได้เป็นอย่างไรบ้าง
ตอบ: มันเงียบ ได้เต็มที่คือช่วงเช้า และช่วงมืด ช่วงเย็นๆ ไม่ได้ลูกค้า เพราะเดี่ยวนี้ ถนนสมเด็จเจ้าพระยา บ้านเรารถติด
ถาม:รถติด ทำให้รายได้ลดลง เกี่ยวกันอย่างไร
ตอบ:ช่วงเช้าก่อน 9 โมง และช่วงเย็น แถววัดอนงคาราม รถติดมาก เพราะมีก่อสร้างรถไฟฟ้าสายสีม่วงใต้ ทำให้รถเบี่ยงมาถนนสมเด็จเจ้าพระยา พอรถติดลูกค้าเที่ยวหนึ่ง ใช้เวลาวิ่ง 15-20 นาที แต่ได้ค่าจ้าง 4-60 บาท จากเดิมวิ่งเพียง 5 นาที

ถาม:ตอนนี้ลูกค้าประจำมีกี่คน
ตอบ: วันทำงาน จันทร์ถึงศุกร์ ลูกค้าประจำเหลือ 1 ราย คือ ตี 4 ส่งคุณยายไปขายของโรงเรียนเซ็นต์โยเซฟ คอนแวนต์ พอเสาร์อาทิตย์ คุณยายไม่ได้ไป เพราะเป็นวันหยุด ลูกค้าเรา เป็นคนทำงานตลาดสำเพ็ง ตลาดกลางคืน เขาข้ามเรือไม่ได้ ก็มานั่งรถสามล้อ
ถาม: มีแต่คนต้องการเงินเดือน ทำไมเลือกออกจากงานประจำ
ตอบ: หนึ่ง เราสามารถมีเงินหมุนให้ลูกตลอด ออกไปก็ได้ตังค์ ให้ลูกไปโรงเรียน บางทีออกตีสี่ ลูกจะไปโรงเรียน 6 โมงเช้า อย่างน้อยมีตังค์ให้ลูกร้อยสองร้อยบาทแล้ว มีแน่นอน แต่เงินเดือน ถ้าหมดก็หมด เบิกไม่ได้ สี่ห้าคนจะไปเอาเงินที่ไหน เดือนหนึ่งออกครั้ง สอง อายุเยอะแล้ว ไปแบกผ้าไม่ไหวแล้ว เข้างาน 9 โมงเลิก 5 โมงครึ่ง วิ่งกะบะ 1 รอบ กลับมาขับมอเตอร์ไซด์ส่งของ ถ้าไม่ส่งของ ไปคัดผ้า แยกผ้าต่อ บางวันมีรถตอนเย็น เลิกงานทุ่มกว่า ไม่มีค่าแรงอะไรเพิ่ม
ถาม:ร้านผ้ากิจการไม่ดีหรือ
ตอบ:เมื่อต้นปี 2563 ใกล้เทศกาลตรุษจีน เจ้าของร้านบอกว่าขายไม่ดี จะลดพนักงาน ทั้ง ๆ ที่ของขายหมดทั้งร้าน ผ้าขายดีมาก ช่วงโควิดแรก ๆ แต่มาสิ้นปีบอกขายไม่ดี
ถาม:ได้วางแผนล่วงหน้าหรือไม่
ตอบ:คิดว่า ไม่ทำแล้ว ขับรถดีกว่า แบกไม่ไหวแล้ว”
ถาม:ขับรถสามล้อ ดีกว่าเป็นลูกจ้างอย่างไร
ตอบ:มีเวลาไปส่งลูก รับลูกกลับบ้าน มีอะไรไปไหนได้ตลอด ครูเรียกไปได้หมด แต่ก่อนลาไม่ได้เลย ลูกเลิกเรียนบ่ายสามครึ่ง ลูกต้องนั่งรอถึง 5 โมงครึ่ง ถึงจะไปรับได้ บ่ายสามครึ่ง ไปรับลูกกลับบ้าน ส่งลูกอยู่บ้าน สบายใจแล้ว
ถาม: ปีผ่านมา รายได้เป็นอย่างไร
ตอบ มันกระท่อนกระแท่น ใช่รายได้ไม่แน่นอน ดีไม่ดี ทางนี้ได้เยอะกว่า บางวัน บางวันฟลุ๊ก ๆ ได้ 4-500 บาทเกินค่าจ้างที่ร้านรายวัน บางวันไม่ได้ คือไม่ได้
ถาม:ตัวช่วยคืออะไร
ตอบ: กู้ร้อยละยี่สิบบาท จะว่าเขาโหด ก็ต้องให้เขา
ถาม:ช่วงนี้ดีขึ้นหรือไม่
ตอบ:เดือนนี้เงียบมาก บางวันนั่งตากแดดทั้งวัน ได้ 200 บาท ไม่ได้ไปไหน ชั่วโมงหนึ่ง ออกได้รอบเดียว ออกไปรอบหนึ่ง 30 – 40 บาท บางวันได้ค่าแรงไม่ถึง ได้ 200 บาท หักต้นทุน ค่าแก๊ส ค่าเช่า ค่าวิน เฉลี่ย ๆ ไปบางวันมี บางวันไม่มี
ถาม:ย่านนี้เป็นชุมชนตลาดเก่าแก่ ใกล้เทศกาลตรุษจีน ทำไมลูกค้าหาย
ตอบ:อันดับหนึ่งคือคนท่าดินแดงน้อยลงมาก ไม่เหมือนเมื่อก่อน ห้าโมงครึ่งถึงทุ่มกว่า ๆ จะมีคนมาก เกลื่อนถนน เพียงช่วงสั้น ๆ ท่าดินแดง คนหายไปเยอะ แต่ก่อนสี่ห้าทุ่ม คนเดินชนไหล่เต็มตลาด เดี่ยวนี้สองทุ่มเงียบอย่างกับป่าช้า น่ากลัวมาก นั่งที่รถทั้งคืนกลัวมาก สองสามทุ่มแม่ค้าไม่มี จะมีขายตรงแยกไฟแดง หน้าโลตัส และท่าน้ำ เมื่อก่อน ศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ คนออกมาเดิน ไปเที่ยว คนต่างชาติ เขมร พม่า ย้ายไปแล้ว เพราะตึกถูกทุบแล้ว เขาย้ายไปพักที่ฝั่งสำเพ็ง ฝั่งปากคลอง เดินมาทำงานตลาดสำเพ็ง
ถาม:คิดว่าจะทำอย่างไร กับสถานการณ์ลูกค้าลดลง
ตอบ:ดูท่าทางจะเป็นอย่างนี้อีกนาน ไม่ดีขึ้นหรอก
การพูดคุยกับพี่หนุ่ย ได้เห็นมุมมองของหัวหน้าครอบครัว ที่พยายามดูแล และหารายได้ให้เพียงพอเลี้ยงดูลูกสาม และแม่หนึ่งคน พี่หนุ่ยเลือกออกจากงานมาขับรถสามล้อเพราะต้องการเงินสดรายวันมากกว่าค่าจ้างรายเดือน นี้คือชีวิตที่เรียกได้ว่า “ลมหายใจรายวัน”
__________________
หมายเหตุ: ข้อมูลค่าใช้จ่ายของอาชีพขับรถสามล้อ
-ค่าจอดวิน วันละ 20 บาท
(เป็นอัตราค่าจอดวินระดับท้องถิ่น ไม่ใช่วินในย่านกลางเมือง)
-ค่าเช่าชื้อ ระยะ 4 ปี จ่ายเดือนละ 7,000 บาท (เฉลี่ยวันละ 233 บาท)
หากขาดส่งเกินเดือนกว่า ๆ จะถูกยึดรถ เลือกเช่าชื้อ เพื่อจ่ายค่างวดรายเดือน ซึ่งยืดหยุ่นกว่าการจ่ายค่าเช่ารายวัน ๆ ละ 350 บาท
– แก๊ส กิโลกรัม 18 บาท ใช้วันละมากกว่า 200 บาท
ได้ 50 ปอนด์ วิ่งได้ประมาณ 8 ชั่วโมง
สรุปรวม วันละ 500 บาท
